Οι λειτουργίες της οικογένειας

Ο άνθρωπος έχει έναν αριθμό αναγκών και, ταυτόχρονα, την επιταγή για την ικανοποίηση τους. H αδυναμία κάλυψης αυτών των αναγκών ευθύνεται για διάφορα ψυχοσωματικά και κοινωνικά προβλήματα. Ο πολιτισμός δημιουργήθηκε για να επιτελέσει το έργο της εναρμόνισης διαφορετικών ανθρώπων και αναγκών σε ένα σύνολο που θα εργάζεται ομαδικά. Η οικογένεια, ως μικρογραφία του συστήματος αυτού, οφείλει να βρει τους τρόπους που χρειάζεται για να συνεργαστούν όλα τα μέλη της προς τη σωστή κατεύθυνση, δηλαδή την κάλυψη των ξεχωριστών και των κοινών αναγκών τους. Παρακάτω αναφέρουμε ορισμένες από τις λειτουργίες της οικογένειας που επηρεάζουν την ισορροπία των σχέσεων, τόσο μεταξύ των μελών της, όσο και με το γενικότερο σύνολο.

Αναπαραγωγική Λειτουργία
Πρόκειται για την εξασφάλιση της αναπαραγωγής του είδους. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο βιολογικός ρόλος του κάθε φύλλου στην αναπαραγωγική λειτουργία καθορίζει και τον κοινωνικό του ρόλο. Όσο περισσότερο παραδοσιακή είναι μία κοινωνία, τόσο πιο καθοριστικός είναι και ο βιολογικός ρόλος στον προσδιορισμό του κοινωνικού.

Οικονομικές Λειτουργίες
Οι οικονομικές λειτουργίες είναι αυτές που διαφοροποιούνται περισσότερο από το πολιτισμικό περιβάλλον. Σε μια παραδοσιακή κοινωνία, η κατανομή της εργασίας εξαρτάται από το φύλο και καθιστούν την οικογένεια ως μία ολοκληρωμένη οικονομική μονάδα, παραγωγής και κατανάλωσης. Στη σύγχρονη κοινωνία, η οικογένεια είναι κατά κύριο λόγο μόνο μονάδα κατανάλωσης, με συνέπεια την έντονη διαφοροποίηση και των ρόλων των δύο φύλων.

Εκπαιδευτικές Λειτουργίες
Πρόκειται για τις λειτουργίες που εξασφαλίζουν την πολιτισμική καλλιέργεια, δηλαδή την αναπαραγωγή του κοινωνικού ήθους. Στις παραδοσιακές κοινωνίες, οι λειτουργίες της εκπαίδευσης και της κοινωνικοποίησης δεν διαχωρίζονται, σε αντίθεση με τις σύγχρονες κοινωνίες, όπου η εκπαίδευση αποτελεί ευθύνη εξειδικευμένων θεσμών.

Ψυχολογικές Λειτουργίες
Οι λειτουργίες αυτές συνίστανται κυρίως στην ικανοποίηση της ανάγκης των ατόμων να αισθάνονται ασφαλή και να απολαμβάνουν τη στοργή των άλλων. Είναι θετικό, από κάθε άποψη, να αισθάνεται το κάθε μέλος ότι κάθε πράξη του, τελικά, αναφέρεται στην οικογένειά του και να ενισχύεται από την αίσθηση ότι ανήκει σε μια ομάδα, στην οποία προσφέρει τις δυνάμεις του και από την οποία μπορεί να αναμένει ηθική και υλική συμπαράσταση. Στις σύγχρονες κοινωνίες, όπου η ταχύτητα των κοινωνικών μετασχηματισμών δημιουργεί ρευστότητα στις σχέσεις και ανασφάλεια στα άτομα, οι σχετικές λειτουργίες έχουν αποκτήσει ιδιαίτερα μεγάλη σημασία.

Οικογένεια & Ψυχοθεραπεία
Μία οικογένεια συνήθως επισκέπτεται έναν ψυχοθεραπευτή λόγω της εκδήλωσης ενός συμπτώματος-δυσκολίας σε ένα από τα μέλη της. Τις περισσότερες φορές, η δυσκολία του συγκεκριμένου μέλους αντανακλά και εκφράζει κάποια κρίση ή δυσκολία ολόκληρου του οικογενειακού συστήματος να προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα ή και να χειριστεί, με αποτελεσματικότητα, την πραγματικότητά του.
Η οικογενειακή ψυχοθεραπεία προσεγγίζει τον τρόπο που η οικογένεια διαχειρίζεται όχι μόνο το σύμπτωμα του παιδιού, αλλά και άλλα θέματα ή δυσκολίες της καθημερινότητας. Στη διάρκεια των συνεδριών, μεταξύ άλλων, συζητιούνται οι κανόνες που ρυθμίζουν τη ζωή της οικογένειας, οι σχέσεις και συμπεριφορές των μελών μεταξύ τους, οι πιθανές επιρροές από τις οικογένειες καταγωγής. Ενθαρρύνεται η άμεση επικοινωνία των μελών μεταξύ τους, η έκφραση συναισθημάτων και πεποιθήσεων. Εντοπίζονται, παράλληλα, οι θετικές πλευρές της οικογενειακής ζωής, με στόχο να αξιοποιηθούν κατάλληλα τα δυνατά σημεία της οικογένειας, ώστε να διευκολυνθεί η εξομάλυνση των σχέσεων, η μείωση των εντάσεων, η εξάλειψη του συμπτώματος. Η θεραπεία είναι, επομένως, ευεργετική για όλα τα μέλη της οικογένειας.